Rekuperacja a alergie – czy rzeczywiście poprawia jakość powietrza, czy to tylko teoria? Wiele osób montuje systemy wentylacji mechanicznej, licząc na mniejszą ilość kurzu i zdrowsze powietrze. Ale czy faktycznie działa to tak, jak obiecują producenci?
Dobrze zaprojektowana rekuperacja potrafi znacząco ograniczyć alergeny w domu, ale pod jednym warunkiem – musi mieć odpowiednie filtry i być regularnie serwisowana. Jeśli system działa na podstawowych filtrach i nikt ich nie wymienia na czas, zamiast pomagać, może rozprowadzać zanieczyszczenia po całym budynku. Sprawdzimy, które rozwiązania rzeczywiście poprawiają jakość powietrza i czy oczyszczacz powietrza nadal ma sens w domu z rekuperacją.
Czym jest rekuperacja?
Rekuperacja to nic innego jak wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. W skrócie: usuwa zużyte powietrze z pomieszczeń i jednocześnie wprowadza świeże, ale bez dużych strat energii. Dzięki temu dom nie musi być wietrzony tradycyjnie, a powietrze pozostaje stale wymieniane. W teorii powinno być czystsze i lepiej przefiltrowane niż przy zwykłej wentylacji grawitacyjnej.
System składa się z centrali wentylacyjnej (rekuperatora), kanałów rozprowadzających powietrze i filtrów, które zatrzymują część zanieczyszczeń. W praktyce to właśnie te filtry decydują, czy rekuperacja rzeczywiście poprawia jakość powietrza, czy tylko wymienia je na inne – równie zanieczyszczone.
Rekuperacja a alergie – czy rzeczywiście zmniejsza ilość kurzu w domu?
Teoretycznie tak, ale to zależy od kilku czynników. Samo istnienie rekuperacji nie oznacza, że kurz magicznie zniknie. System może pomagać, bo stale wymienia powietrze i zatrzymuje część pyłów na filtrach, ale jeśli w domu są dywany, tekstylia i źle dobrane ustawienia nawiewu, kurz i tak będzie się osadzał.
Dużo zależy od jakości filtrów. Standardowe filtry klasy G4 zatrzymują tylko największe zanieczyszczenia, ale mniejsze cząstki – jak pyłki czy alergeny – i tak mogą krążyć w powietrzu. Dlatego dla alergików lepszym wyborem są filtry F7 lub HEPA, które lepiej radzą sobie z drobnym pyłem.
Rekuperacja a alergie – czy usuwa alergeny, czy tylko je przemieszcza?
Jakość rekuperatora i filtrów decyduje o skuteczności systemu. Dobrze dobrany i regularnie serwisowany system ogranicza ilość alergenów w powietrzu. Filtry wyłapują pyłki, roztocza i kurz, co sprawia, że powietrze wewnątrz domu pozostaje czystsze niż na zewnątrz.
Problem pojawia się, gdy filtry gromadzą zanieczyszczenia lub system nie dysponuje wystarczającą mocą. Wtedy wentylacja działa, ale nie usuwa alergenów – jedynie rozprowadza je po całym domu. W skrajnych przypadkach nasila objawy alergii, zamiast je łagodzić.
Jakie filtry w rekuperacji naprawdę działają na kurz, pyłki i smog?
Nie każdy filtr sprawdzi się w domu alergika. Podstawowe modele, które dostaje się razem z rekuperatorem (np. G3, G4), zatrzymują większe cząstki kurzu, ale nie radzą sobie z pyłkami i smogiem.
Do skutecznej filtracji potrzebne są filtry F7 lub wyższe. Zatrzymują one drobniejsze cząstki PM10, a nawet część PM2.5 – czyli tych najbardziej szkodliwych składników smogu. Jeszcze lepsze są filtry HEPA, ale tu pojawia się problem: mocno ograniczają przepływ powietrza i mogą wymagać mocniejszego rekuperatora.
Dobrze jest sprawdzić, czy dany system pozwala na zastosowanie lepszych filtrów, bo nie wszystkie rekuperatory radzą sobie z większym oporem powietrza.
Rekuperacja a alergie – czy może zastąpić oczyszczacz powietrza?
Nie do końca. Rekuperacja działa inaczej niż oczyszczacz. Jej zadaniem jest wymiana powietrza w domu, a nie jego aktywne filtrowanie. Oczyszczacz powietrza potrafi w ciągu kilku minut przefiltrować całe pomieszczenie i usunąć nawet bardzo drobne pyły oraz lotne związki organiczne (np. formaldehyd).
Rekuperacja sprawdza się jako sposób na ograniczenie ilości alergenów w dłuższym okresie, ale nie jest tak skuteczna w walce z nagłym wzrostem stężenia pyłów, np. gdy okna były otwarte i do domu dostał się smog.
Dobre rozwiązanie? Połączenie obu systemów. Rekuperacja zapewni stałą wymianę powietrza, a oczyszczacz „dogra” resztę i usunie to, czego wentylacja mechaniczna nie wychwyciła.
Filtry HEPA w rekuperacji – czy mają sens, czy to marketing?
Filtry HEPA mają sens, ale nie zawsze można je stosować. Mają dużą skuteczność, bo zatrzymują nawet najdrobniejsze cząstki, w tym wirusy i bakterie, ale mocno ograniczają przepływ powietrza. Jeśli rekuperator nie jest przystosowany do filtrów o tak wysokiej klasie, może to prowadzić do spadku wydajności całego systemu.
Dobre alternatywy to filtry F7 lub F9 – mają niższy opór niż HEPA, a jednocześnie wyłapują większość drobnych cząstek, w tym pyły PM2.5 i pyłki roślin. Jeśli jednak system pozwala na stosowanie HEPA i ma wystarczająco mocne wentylatory, wtedy rzeczywiście mogą być dobrym wyborem dla alergików.
